Wie voedsel dispenseert, zal dit eerst moeten verpakken, vandaar dat Marita de Vries van WeLLDesign 7 december een kijkje nam bij de Food Valley Summit.

Bij WeLLDesign is voedseldispensing één van onze hoofdrichtingen. Onderwerpen op de Food Valley Summit zijn de trends en ontwikkelingen in de samenleving, waar het verpakken van voedsel op in moet gaan spelen, revolutionaire materialen en slimme verpakkingen, voornamelijk om de voedselverspilling tegen te gaan.

Marita: ‘ Voor mij is een hoofddoel van de dag inzicht krijgen in de meest duurzame ontwikkelingen op het gebied van voedsel verpakken. Iedere Europeaan opent vijf verpakkingen per dag, 1800 per jaar. Dat is iets waar je als ontwerper over na moet denken. Moeten we dan geheel stoppen met het verpakken van ons eten? Is dat plasticje om de komkommer echt nodig ? Ja! De komkommers kunnen zo namelijk twee dagen langer bewaard worden. De energie uit de voedselproductie overstijgt de uitstoot van dat plasticje met een factor tien.’

Zo is duurzaamheid dus niet alleen het besparen op plastic, maar komen er meer zaken bij kijken. Verpakking bepaalt ook de betekenis van het product voor de klant. Het merk moet een onderscheidend verhaal vertellen. De moderator van de dag, Andy Mosmans, vertelt over de tien P’s die het positieve verschil kunnen maken in een verpakking:

• Plug, vanwege de opkomst van de e-commerce
• Pure, omdat we graag onverpakt voedsel zien, en ons slecht voelen bij het weggooien van al die éénmalig gebruikte plastics. Less is more.
• Price, die moet altijd laag liggen bij verpakking want het gaat om de inhoud.
• Place, waar het product wordt verkocht, als bij de verpakking bijkomende ervaring.
• Portfolio, van de productlijn, van concurrenten onderscheidend in zijn geheel.
• Produce, van de verpakking, zoals het van paddenstoelen mycelium gemaakte paddenstoelendoosje
• Purpose, hergebruikt voor de circulaire economie

Trends voedselverpakking
Ger Standhardt (NVC) vertelt over wereldwijde trends en hun invloed op de eisen aan verpakkingen voor bedrijven. Demografisch gaat het om urbanisatie, het verdwijnen van de groentetuinen en de noodzaak voor een uitgebreide supply chain. Huishoudens worden kleiner, we hebben geen 6 maar 2 kinderen, wat de grootte van verpakkingen doet veranderen en de samenleving vergrijst. Met de afnemende vermogens van de ouderen moeten de verpakkingen beter toegankelijk worden geproduceerd.

Bij het verdigitaliseren van de samenleving willen we graag het volume verkleinen van pakketten. Zo kan de e-commerce efficiënter worden verzonden en het pakket bijvoorbeeld door de brievenbus worden bezorgd. In plaats van de verpakking van buiten mooi te maken, moet de informatie en marketing nu aan de binnenkant om te worden verrast bij ontvangst.

Tot slot vertelt Sanjeev Das van Unilever een verhaal over de commerciële zijde van verpakken, waarbij logistiek de grootste problemen liggen. Timing en snelheid zijn hoofdzaken en met het materiaal van de verpakking moeten lekkages worden tegengegaan. Ook tijdens de ‘last miles’, de bezorging tot aan de deur. In Nederland gebeurt dat netjes in busjes, maar in India gaan er grote stapels met touwen achterop de fiets en valt er nog wel eens iets. De Thaise voorganger vertelt over speciale openbare postvakken voor de pakketbezorging in haar land. Dat is nodig omdat mensen er weinig thuis zijn als ze 12 uur per dag werken.Gebruikers willen steeds liever milieubewuste keuzes maken. Ze willen weten waar hun eten vandaan komt en houden niet van in hun ogen onnodige verpakkingen. Dr. Pongsuda Pongtanya van het Thaise SCG packaging, vertelt dat ook. Gezondheid en voedselveiligheid staan hoog op het verlanglijstje van de klant. Ze weten steeds meer over voedingswaardes, zijn hoger opgeleid, en willen dat terugzien op de verpakking. Er zijn verschillende manieren van actieve verpakking op de markt die deze voedselveiligheid verzekeren voor de klant en voedselverspilling tegen moeten gaan. Denk aan zuurstofgehaltes, antibacteriële materialen, de invloed van temperatuur en de vochtabsorptie van de verpakking.

Revolutionaire materialen
Om voedselverspilling tegen te gaan, kan er een aantal slimme materialen worden toegepast. De Zweedse Felix Helander van Packbridge vertelt over de grote verbetering van de voedselhoudbaarheid bij verpakking in het transparante, 3-laagse GL-flim. Ontwikkelingen waar we naartoe gaan zijn lagere gewichten, sterkere, duurzamere en slimmere materialen. Sterkere materialen worden bereikt door nanomaterialen of het gebruik van het zeer kostbare grafiet. Grafiet is pure koolstof en wordt gebruikt in de afsluiting van pillenverpakkingen vanwege de waterbestendigheid.

Voorbeelden van duurzame ontwikkelingen zijn het bio folie Scanfill met 45% herbruikt materiaal, het Tetrapak uit suiker en het composteerbare materiaal GAIA. Er moet altijd een afweging worden gemaakt in het nut van biologisch afbreekbaar kunststof, omdat het dikwijls meer energie kost om te produceren en vervolgens niet met overige kunststoffen gerecycled kan worden. PEF (polyethyleenfuronaat) is van 100% biologische oorsprong en Ecover bevat 50% oceaanplastic.

Slimme verpakkingen kunnen een element hebben dat op dezelfde snelheid als het product dat het bevat, degradeert, zoals het gelatine-achtige Mimica touch. Van kleur veranderende labels op vlees kunnen de houdbaarheid van vlees aangeven (Insignia technologie), of de barcode wordt onleesbaar en het product onverkoopbaar wanneer de cold chain wordt verbroken (Tempix).

Een aantal sprekers aan het woord over het revolutionaire materiaal dat zij op de markt brengen:

• Dick Gehéniau (Shieltronics): Shiefronfoil garandeert een homogene verwarming van de inhoud van de verpakking
• Mark Geerts (Paperfoam): De meest duurzame eierdozen van spuitgegoten zetmeet (restafval aardappelteelt) en natuurlijke vezels.
• Timmo Terpstra (Peeze coffeeroasters) vertelt over de manier waarop zij in de circulaire economie vallen (afbeelding 3) door de koffiedrab je gebruiken in de verpakking van de koffie en als voedingsbodem voor het kweken van oesterzwammen.

• Victor Monster (Liquidseal): Liquidseal is een vloeibare laag op groente en fruit dat op passieve wijze beschermt tegen bederving om voedselverspilling tegen te gaan. Het is biologisch afbreekbaar en kan op oneetbare schillen worden toegepast.
• Ivo Hendriks (PerfoTec): Minuscule gaatjes worden in groente-, fruit- en bloemenverpakkingen geperforeerd op basis van 6 metingen op ademhaling van iedere soort apart.

Om te achterhalen welke oplossing nou het meest duurzaam is, moet er worden gemeten. Een life cycle assessment is de duurzaamheidsmeting van een product of dienst, uiteengezet in verschillende fasen van het leven van het product. Afhankelijk van de fase waarin de meeste energie gaat zitten, wordt er gezocht naar de meest efficiënte verduurzaming. Agnieszka van Batavia van The LCA Centre vertelt dat om die reden op festivals het bierglas van polypropyleen duurzamer is dan dat van glas of biologisch afbreekbaar PLA, als wordt gekeken naar productie, transport, gebruik en recyclen van het materiaal. De volgorde waarin de circulaire economie moet worden ingevuld met producten is besparen, herbruiken, recyclen van materialen en als laatste pas vervanging.

Slimme verpakkingen
Om geen residu-voedsel in de verpakking achter te laten blijven, is Liqui-glide een goed oplossing. Eef de Ferrante van AIPIA vertelt over de voedselverspilling, volgens hem de verantwoordelijkheid van de gehele supply chain. Met slimme systemen wordt getracht dit tegen te gaan. In de winkels gebruikt de klant zijn telefoon voortduren, die kan die ook worden ingezet met RFID, QR, augmented reality, NFC en beacons. Data wordt verzameld wanneer de klant scant, wie, wanneer en waar het product wordt bekeken, wat zeer waardevol is voor de producent. Elektronisch papier (EInk), zoals een Ereader, kan veranderende teksten vertonen op verpakkingen.

Jenneke Heising doet universitair onderzoek naar slimme en actieve verpakkingen. Zo is er zuurstof absorberend materiaal (staalpoeder), dat de conserveringstijd kan verlengen met als antibacteriële verpakking. Dit soort stoffen moeten geleidelijk worden vrijgegeven voor de langste houdbaarheid. Daarover vertelt Sacco de Linter Hekkert meer, geïllustreerd door grafieken.

Tijdens de borrel spreek ik met Aziatische en Europese producenten over de toepassingen en innovatiemogelijkheden waar we binnen WeLLDesign naar op zoek zijn. Ze wensen me veel geluk met het vinden van onvindbaarheden en we sluiten de dag mooi af.